• Start
• Spis firm
• Gazetka
• Miejscowości
• Dodaj firmę
• Kontakt

Opis Żegiestowa

Miejscowość położona nad Popradem i Żagiestowskim Potokiem, na wysokości 486 m n.p.m.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie nowosądeckim.
Sołectwo Żegiestów obejmuje cały obszar wsi Żagiestów. Organem wykonawczym jest sołtys, którego wspomaga rada sołecka licząca razem z nim 6 członków.
Wieś posiada ponadto 4 części miejscowości: Żegiestów-Stacja, osiedle Żegiestów-Zdrój oraz 2 przysiółki Łopata Polska i Palenica.

Szlaki turystyczne
Żółty szlak: Muszynka - Rezerwat przyrody Okopy Konfederackie - Wojkowa - Muszyna - Szczawnik - Pusta Wielka (1061 m) - Żegiestów
Niebieski szlak: Żegiestów - Pusta Wielka (1061 m) - Runek (1082 m) - Przełęcz Krzyżowa - Krynica-Zdrój - Góra Parkowa (Krynica-Zdrój) (741 m) - Powroźnik - Leluchów
Czarny szlak: Żegiestów - Pusta Wielka (1061 m).

Historia Żegiestowa

Osada Żegiestów lokowana została przez biskupa Franciszka Krasińskiego, 26 lipca 1575 roku. Żegiestów należał do tzw. Klucza muszyńskiego - był to teren obejmujący Muszynę, Tylicz i Powroźnik oraz otaczające je wsie. Obszar ten był własnością biskupów krakowskich. Żegiestów powstał w miejscu, gdzie wcześniej znajdowała się osada Długi Łęg, założona prawdopodobnie w czasach panowania Kazimierza Wielkiego. Osada ta jednak, z powodu dużych trudności w przystosowaniu tej ziemi dla potrzeb człowieka, zanikła. Dlatego też przywilej biskupa Krasińskiego mówi o założeniu wsi na surowym korzeniu, co oznacza, że teren pod osadę należało wykarczować z porastających okolicę lasów.
Według ówcześnie obowiązującego prawa, mieszkańcy powstającej osady zwolnieni byli na pewien okres z wszelkich opłat, czynszów i danin. W przypadku Żegiestowa było to dwadzieścia lat.
Stosunkowo szybko, bo już w XVII w., w Żegiestowie wybudowano cerkiew. Powstanie cerkwi, nie zaś kościoła rzymskokatolickiego, związane było z obecnością na tym terenie prawosławnej ludności wołoskiej oraz ruskiej. Te dwie kultury, pasterska i rolnicza, wpłynęły znacząco na tutejszych osadników. W efekcie połączenia wszystkich tych grup ludności powstała formacja etniczna, nazwana później Łemkami, od słowa łem - oznaczającego trochę, niewiele. Łemkowie byli przeważnie wyznania unickiego, greckokatolickiego.
Aż do połowy XIX w. losy Żegiestowa w niczym nie odbiegały od losów innych osad łemkowskich. Ludzie zajmowali się hodowlą, zaś później (w czasach rozbiorowych), po wprowadzeniu wysokiego podatku od bydła, rolnictwem. Wpłynęło to na ich zubożenie, ponieważ gleby w okolicach Żegiestowa nie należą do najlepszych. Jednak mimo dotkliwej biedy, jak pisze Bożena Szczepaniak w artykule Żegiestów Wieś (Almanach Muszyny 1997, s. 126-133), Łemkowie byli ludnością bardzo prostą i na wskroś uczciwą. Rzeczy znalezione na drodze, czy w lesie, zawsze były zwracana do Zarządu Zdroju. W Zdroju nikt nie zamykał pokoi, bo nie było wypadków kradzieży. Los wsi poprawił się po powstaniu Żegiestowa Zdroju. Tutejsi mieszkańcy nie zajmowali się uprawą warzyw, toteż w te artykuły Zakład Zdrojowy zaopatrywali Słowacy. Sytuacja ta zmieniła się po założeniu szkółki rolniczej na Łopacie, gdzie zarząd Zdroju zorganizował szkolenia z zakresie urządzania inspektów, szklarni, uprawy jarzyn i owoców.
Początek uzdrowiska w Żegiestowie datuje się na rok 1846. Wówczas to Jakub Ignacy Medwecki, węgierski szlachcic, kierownik kąpielisk w Muszynie, odkrył w dolinie Szczawnego Potoku źródła wody mineralnej. Wykupił od miejscowych chłopów tereny, na których biły źródła, i rozpoczął budowę pierwszych pensjonatów i łazienek. Pierwsze źródło nazwane zostało Anna - na cześć żony Medweckiego. Zakład rozwijał się dobrze, jego właściciel nie narzekał na brak kuracjuszy, choć nie miał środków na zapewnienie im warunków lepszych, niż tylko drewniane, skromne pensjonaty. Po śmierci Ignacego Medweckiego w 1868 roku Zakład Zdrojowy przejęli jego spadkobiercy, zaś zarząd objął syn - Karol Medwecki. Okres jego 20-letnich rządów to czas rozkwitu miejscowości. Niewątpliwie przyczyniło się do tego otwarcie linii kolejowej Tarnów - Muszyna, z przystankiem w Żegiestowie Zdroju, dzięki czemu uzdrowisko stało się znacznie łatwiej dostępne. Powstawały nowe wille i pensjonaty (z wybudowanych wówczas domów do dziś zachowała się jedynie Żegotka, nazwana tak na cześć założyciela Zdroju, Ignacego Medweckiego. Żegota to słowiański odpowiednik imienia Ignacy), zbudowano wówczas Dom Zdrojowy (w miejscu obecnej pijalni wody Anna) oraz Nowe Łazienki. Park zdrojowy ozdobiły klomby różane, wytyczono ścieżki i aleje spacerowe, zamontowano oświetlenie naftowe. Oprócz kąpieli mineralnych w modę weszły kąpiele w Popradzie - uważane wówczas za lecznicze. Zakład stał się tak popularny, iż jego kierownik zmuszony był dawać ogłoszenia w prasie, by nikt nie przyjeżdżał bez rezerwacji miejsca.
Świetną passę Żegiestowa przerwała w 1888 roku śmierć Karola Medweckiego. Wprawdzie wśród jego spadkobierców znaleźli się ludzie energiczni, gotowi kontynuować prace nad ulepszaniem zdrojowiska, jednak kilka następujących po sobie katastrof (pożar, awaria w zakładzie) spowodowały, że podupadły Żegiestów przeszedł w ręce nowych właścicieli - Wiktoryny Więckowskiej i ks. Michała Żygulińskiego. Zdrój powrócił do dawnej świetności. Powstała wówczas kaplica zdrojowa pw. św. Kingi, odbywały się koncerty, spotkania, wystawiono tu również pomnik ku czci Juliusza Słowackiego.
Podobnie jak śmierć Karola Medweckiego zagroziła istnieniu uzdrowiska, tak wybuch I wojny światowej niemalże je zrujnował. Jednak powstała po wojnie spółka Żegiestów Zdrój, na czele której stanął Jędrzej Krukierek, zaś później jego syn Kazimierz, podniosła uzdrowisko do rangi jednego z najlepszych w Polsce. W tym czasie powstały wille: Zamek (dziś zniszczony), Polonia (w prywatnych rękach, czeka na remont), Elżka (wystawiona na sprzedaż), Malutka, Orlątko (przez długie lata mieszkanie pracowników Zdroju, obecnie w prywatnych rękach), Sanato (dziś pensjonat Cztery Pory Roku), Biały Orzeł (mieści się tu poczta), Zosieńka i inne. Wtedy też zbudowano imponujący gmach Wiktora - na owe czasy (1936) był to jeden z najbardziej luksusowych budynków Polski południowej. Zakupem działki, na której stanął Wiktor, zainteresowany był Jan Kiepura, lecz nie mógł rywalizować z koncernem naftowym, któremu ostatecznie przypadła.
Obok Wiktora wznosi się budynek, zamieszkał obecnie przez pracowników sanatorium. Z tyłu budynku mozna zauważyć półokrągłą wieżyczkę, zwieńczoną kopułą. Jest to pozostałość po kaplicy - w tej willi bowiem w latach międzywojennych mieścił się pensjonat dla księży greckokatolickich; stąd też jego nazwa - Księżówka.
Niewątpliwie największą inwestycją okresu międzywojennego (1929) była budowa Nowego Domu Zdrojowego, projektu prof. Adolfa Szyszko-Bohusza. Dom ten stał się centrum kulturalnym Żegiestowa, tu też leczyła się największa grupa kuracjuszy. Jednak mimo pozytywnej roli, jaką Dom Zdrojowy odegrał w życiu Żegiestowa, nie brakło też minusów tej inwestycji. Wpłynęła ona bowiem na spore kłopoty finansowe spółki, a co więcej, tak usytuowany budynek zamknął możliwości dalszej rozbudowy Zdroju w dolinie Szczawnego Potoku. Istniejące tam domy skazane zostały na zagładę - pozostały jedynie łazienki i urządzona w latach 60. XX w. pijalnia. Rozkwit uzdrowiska zniweczył wybuch wojny. Urządzenia leczniczo-zabiegowe skradziono, kilka budynków zburzono, zaś pozostałe uległy zniszczeniu. Wysadzenie tunelu kolejowego na rok odcięło niemal Żegiestów od świata.
W czasie II wojny światowej w sanatorium Wiktor, nazywanym wówczas Dom Goeringa, mieścił się niemiecki szpital wojskowy, zaś w Domu Zdrojowym kwatera młodzieży z Hitlerjungen oraz szkoła policyjna.
Po wojnie, w 1947 roku, Zakład Zdrojowy został upaństwowiony. Wypoczywający tu kuracjusze byli kierowani do Żegiestowa z ramienia Funduszu Wczasów Pracowniczych i przez zakłady pracy, jak również przyjeżdzali na własną rękę. W uzdrowisku działały sklepy, restauracje, była apteka i zakład fryzjerski, funkcjonowała biblioteka, odbywały się dancingi, koncerty, odczyty. W 1996 roku (przed wejściem w skład Spółki Krynica-Żegiestów) znajdowało się tu 1300 miejsc noclegowych.

Zabytki w Żegiestowie

Cerkiew
Pierwsza świątynia, unicka cerkiew oraz parafia (tzw. popostwo), powstały tu w roku 1600. Był to drewniany, typowy dla łemkowskiego budownictwa sakralnego, niewielki kościółek. Konsekrowany przez biskupa krakowskiego J. Korzyckiego, spłonął 23 lata po konsekracji. Dość szybko, jak na owe czasy, podjęto prace przy odbudowie świątyni - być może dlatego, że Żegiestów był własnością biskupów krakowskich i po prostu nie uchodziło, by w biskupich dobrach zabrakło kościoła. Nowa, murowana budowla, wzniesiona staraniem biskupa Kajetana Sołtyka, została poświęcona 2 października 1770 roku. Niedługo potem, za zgodą Konsystorza przemyskiego greckokatolickiego, cerkiew powiększono. Świątynia niestety nie dotrwała do naszych czasów, a jej ruiny zobaczyć można powyżej drogi prowadzącej na Palenicę, skręcając w górę w polną drogę obok domu numer 92. Pozostałości po cerkwi zobaczymy wówczas po prawej stronie. Obok cerkwi znajdował się cmentarz, na którym do dziś zachował się nagrobek żony ostatniego swiaszczennika (greckokatolickiego księdza - popa), Anny Prisłopskiej. Drugi cmentarz łemkowski położony jest powyżej ruin cerkwi.(dojdziemy do niego idąc dalej drogą, w którą uprzednio skręciliśmy). Znajduje się na nim tylko kilka nagrobków, z których najstarszy pochodzi z XIX w.

Kościoły
Kościółek św. Kingi w Żegiestowie Zdroju. Kościół w Żegiestowie Zdroju zbudowano w 1907 r. ze składek kuracjuszy jako wotum dziękczynne za odzyskanie zdrowia. Nosi tytuł Świętej Kingi, wielkiej dobrodziejki ludu polskiego. Służy też do dziś stałym mieszkańcom Żegiestowa Zdroju, okolicznej ludności oraz wszystkim kuracjuszom przybywającym na leczenie i wypoczynek.
Parafia Św. Anny i Michała Archanioła w Żegiestowie Wsi. Obecny kościół należący do parafii w Żegiestowie został wybudowany w latach 1917-1925 na planie krzyża w tradycji budownictwa cerkiewnego. Konsekrowany w 1928 roku był własnością parafii greckokatolickiej.
Kapliczki w Żegiestowie
Kapliczka Matki Bożej nad Deptakiem
Ufundowana w 1933 roku przez Bronisławę Styfi z Przemyśla, miłośniczkę Żegiestowa, wg projektu Z. Rasińskiego. Trzy lata później Komisja Zdrojowa wykonała ścieżkę, prowadzącą zboczem Kiczery, od figury, aż do Zimnego Potoku. Od momentu powstania kapliczki, co roku, 15 sierpnia, w święto Wniebowzięcia Matki Bożej, odbywała się uroczysta procesja z pochodniami. W latach 90. XX w. Kapliczka została odnowiona - postać Matki Bożej, dotychczas okrytej błękitnym płaszczem i z zachowaniem naturalnego kolorytu twarzy, przemalowano na biało. Ostatnio powrócono do poprzedniej kolorystyki.
Kapliczka Matki Bożej Uzdrowienia Chorych
Kapliczka wznosi się na zboczu góry nad drogą do Muszyny. Niewielka figurka Matki Bożej ustawiona jest na ogromnym głazie. Powstała ona w roku 1938 z inicjatywy Józefa Damsego, zasłużonego pracownika Zakładu Zdrojowego. Do wzniesienia kapliczki przyczyniła się legenda o cudownym uzdrowieniu. Matka, niosąca do Żegiestowa chore dziecko, przysnęła zmęczona na górskim szlaku (drogi do Muszyny wówczas nie było), a gdy obudziła się - dziecko było już zdrowe. Od tej pory miejsce to zasłynęło jako cudowne, dlatego też powstała tu kapliczka.
Kapliczka św. Huberta (Pod Górką)
Kapliczka położona jest przy niebieskim szlaku na Pustą Wielką, w lesie ponad Żegiestowem Wsią. Niegdyś istniała tam niewielka, złożona z 16 rodzin osada łemkowska. Do dziś zachowały się resztki fundamentów - oraz drzewa owocowe. Po wysiedleniu Łemków kapliczka podupadła. Wyremontowali ją w roku 1985 myśliwi z krynickiego koła łowieckiego Sokół. Od tamtej pory, co rok, w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, przed kapliczką gromadzą się mieszkańcy Żegiestowa i okolic, myśliwi, a także turyści i kuracjusze, na uroczystą Mszę św.

Nieruchomości w Żegiestowie

• Żegiestów - wszystkie nieruchomości
• Żegiestów - działki
• Żegiestów - domy
• Żegiestów - mieszkania

Więcej o Żegiestowie

Na poniĹźszych stronach moĹźna znaleźć więcej informacji o miejscowości Żegiestów. PoniĹźsze strony są rĂłwnieĹź ĹşrĂłdłem z ktĂłrych zaczerpnięto opisy znajdujące się na tej stronie.

• Zdjęć z Żegiestowa w serwisie Panoramio.com
• Żegiestów - urząd pocztowy

---

Żegiestów w liczbach

Żegiestów w liczbach
Długość geograficzna	N 49.3782223
Szerokość geograficzna	E 20.8069018
Liczba ludności	1 021
Kod pocztowy	33-370

---

Żegiestów na mapie

---

Zdjęcia z Żegiestowa

Źródło: Zdjęcia pochodzą ze stron , , , Panoramio.com

Ostatnia aktualizacja strony o Żegiestowie dnia 2012.03.03

Copyright 2018 by RYC.PL

Rabka-Zdrój - firmy, usługi produkty. Rabaty, zniżki, promocje w Rabce-Zdroju, Jordanowie, Mszanie Dolnej.